Free-fall = Serbest Dusus (2)

Insan vucudunun biliminsanlarinca en az kesefedilebilmis organi hic kuskusuz beyindir... Calisma mekanigi kabaca cozulebilmis olsa bile hala pek cok sirri barindiriyor...

Hesapsizca dusunmeye daldigim her an bu cozulmeyi bekleyen sirlara gark oluveriyorum...

Iste bu hesapsizca dalislarin arasinda son gunlerde "erdem" kavrami uzerine egilmeye basladigimi farkediyorum.

Nedir tam olarak "erdem" ? Nasil elde edilir? Dogustan DNA'larimiza mi islenir, yoksa sosyal hayatta mi edinilir, ogrenilir?

Kime "erdemli" deriz? Insan ne yaparsa veya ne yapmazsa "erdemli" olur?

TDK, erdem kelimesini tanimlarken felsefi olarak insanin ruhsal olgunlugu tanimlamasini kullaniyor. Yani bireyin erdemli kabul edilebilmesi icin ruhsal olarak olgun olmasi gerekliligi araniyor. Bu noktada, birey nasil ruhsal olarak olgun kabul edilir? sorusu akla geliyor.

Her hangi bir disiplinde olgun (yetismis, tecrubeli) olabilmek icin bireyin mutlaka o disiplinin gerektirdigi yetkinliklere ne olcude sahip oldugunun farkinda olmasi sartini aramak yanlis olmaz. Heleki ruhsal olgunluktan bahsediyorsak bireyin kendini bilmesi, farkinda olmasi sarti mutlaka aranmalidir.

Peki kendini bilen, farkinda olan birey digerlerinden nasil ayirt edilir?

Kendini bilen birey, nelere sahip oldugunu bildigi kadar, nelere sahip olmadigini da ayni olcude bilendir. Bu durumda bireyin sahip olmadiklarina karsi hep bir eksiklik hissedecek, bu eksiklik de bireyde utanma duygusu yaratacaktir diyebilir miyiz? (eksilik'ten kastedilen maddi degerler degildir elbette)

Erdemli = ari + demli

Eksik oldugu degerlere karsi hissedilen ar (utanma) duygusunu demleyebilen, olgunlasarak icten ice kendisine kabul ettiribilen birey artik "erdemli" olabilecektir.

Kavramlarin mefhum-u muhalifine* bakarsak bizi daha net sonuca goturecektir. Ar duygusuna sahip herkes erdemlidir diyemeyebiliz ancak ar duygusuna sahip olmayan birinin erdemli olamayacagini soylemek sanirim hicte yanlis olmayacaktir.

Kilit nokta, ar duygusunu, kendini bilme asamasina olusarak, ruhu olgunlastirarak, demleyerek ozumsemekte yatmaktadir. Boylece birey erdemlidir diyebiliriz.

Erdem kavramini benzer bir yaklasim ile degerlendirmeye devam edersek:

Erdem = ermek + demlenmek

Kendini bilme zirvesine , demlene demlene ulasan (eren) birey artik erdemli olmustur da denebilir.

Mantik silsilesini takip ettigimizde de ayni sona ulasiyoruz. Kendini bilme, noksanlarinin farkinda olma, dusturunu edinen birey artik hem erdem kavraminin anlamini cozmus hem de erdemli birey olabilmistir.

Beynin bilinmezligini cozme yolculugundaki bireyin, asama asama kendini bilme yolculugunda da ilerlemesi, yol uzerindeki erdemleri birer birer edinip ruhsal olgunluga ulasmasi asil hedef olmalidir...

* önermenin denginin kavramların olumsuzlanmasıyla söylenmesi